Laten we wat stiller zijn…

Vind je dit gedicht mooi?Deel het op Facebook

Ik meng me vrijwel nooit in online discussies. Niet omdat ik niet geïnteresseerd ben, maar vooral omdat online discussies al heel lang geen discussies meer zijn. Het zijn monologen, eenzijdige vertoningen van hersendiarree.
Iedereen roept, niemand luistert en ondertussen wordt men bozer en bozer en de stemming in ons land grimmiger en grimmiger. Een scenario waarin twee grote groepen mensen elkaar met hooivorken te lijf gaan, houd ik in Nederland niet eens meer voor onmogelijk, in tegendeel. Of het nu gaat om zwarte pieten, vluchtelingen of aanslagen, ik zie steeds vaker opmerkingen voorbij komen op Facebook die rechtstreeks uit de Tweede Wereldoorlog hadden kunnen komen. Ik maak me daar oprecht zorgen over. Zorgen omdat die opmerkingen zich niet meer beperken tot social media, maar inmiddels ook doodleuk in straatinterviews worden geuit, zonder anonimiteit. Dat gaat ver.
Gehersenspoeld
Ik weet nog dat ik jaren geleden een gesprek had met een Amerikaanse vriendin, die zich afvroeg hoe die Tweede Wereldoorlog toch mogelijk was. Hoe het toch kon, dat gewone, verstandige mensen in Nederland zo gehersenspoeld konden worden, dat ze buren, collega’s vrienden enzovoort aan de Duitsers wilden verraden. Ik had daar geen antwoord op. ‘Dat was een andere tijd, zo zijn we nu niet meer’, probeerde ik nog. Ik geloofde dat destijds, maar nu niet meer. De geschiedenis herhaalt zich, omdat het niets met tijd te maken heeft maar met angst en de woede die zich daarmee voedt. En met het zoeken van een gemeenschappelijke vijand die we dit alles in de schoenen kunnen schuiven.
Ik wilde hier vorige week al iets over schrijven, maar uiteindelijk leek het me zinloos. Iets constateren dat we allemaal voelen, maar er vervolgens niets mee doen, dat is als een oude man die klaagt over hoe vroeger alles beter was en ondertussen zelf elke dag zuurder wordt. Toch waren het oude mannen die me van gedachten deden veranderen.
Ze zeiden geen woord
Gisteren was ik met mijn vrouw en twee jongens lunchen. Het restaurant was bijna leeg, op twee oude mannen na, die koffie zaten te drinken bij het raam. Staren is niet beleefd, maar ik merkte dat ik mijn ogen niet van hen kon afhouden. Waarom? Omdat het stil was. De ene man keek uit het raam, de andere keek naar zijn koffiekopje (en dus niet naar een smartphone). Tien minuten lang zeiden ze geen woord. Aanvankelijk dacht ik dat het gewoon twee oude mannen waren die in stilte genoten van elkaars aanwezigheid. Maar toen zei de een vanuit het niets: ‘Ik ben het daar echt niet mee eens, en ik vind dat je ook rekening moet houden met mijn situatie. Wij hebben niet hetzelfde leven geleid.’ Weer was het minutenlang stil, waarna de andere man antwoordde: ‘Daar heb ik inderdaad niet bij stilgestaan.’
En zo ging het gesprek verder, telkens met tussenpozen die minutenlang duurden. Uiteindelijk eindigde het gesprek met een wederzijdse glimlach, stonden de mannen op, rekenden af en beloofden elkaar volgende week weer te ontmoeten.
Geluisterd, nagedacht
Ik heb werkelijk geen idee waar het conflict tussen de twee mannen over ging. Het kan iets heel heftigs zijn geweest, het kan iets heel simpels zijn geweest. Relevant is dat niet, want triviale dingen kunnen uitgroeien tot vetes. Wat wél relevant is, is dat deze mannen naar elkaar luisterden. Er werd iets gezegd. Er werd geluisterd. Er werd over nagedacht, minutenlang, en daarna kwam er een antwoord.
Dat is dus precies waar het misgaat in deze tijd van social media. Er wordt bijna niet meer nagedacht en er wordt al helemaal niet geluisterd. We lezen iets, en zonder denkpauze, zonder filter lekken we onze primaire gedachten op het digitale papier. En juist dat is levensgevaarlijk. Ik ben niet tegen social media, in tegendeel, ik vind het prachtig. Maar ik denk dat we met z’n allen een voorbeeld kunnen nemen aan deze twee oude mannen. Ik ga het in ieder geval doen, lezen, en mezelf dwingen om niet binnen vijf minuten te reageren. Nadenken, écht nadenken over wat er is gezegd, wat dat met me doet, en of mijn reactie iets bij kan dragen en in welke zin.
Laten we met z’n allen wat stiller zijn. Luisteren om te horen wat de ander heeft te zeggen, niet alleen om te horen wanneer wij kunnen beginnen met praten. Het kan de wereld redden.

3 gedachten over “Laten we wat stiller zijn…”

  1. Wauw mooi verwoord Martin, proberen wel waard om eens wat vaker
    hierbij “stil” te staan! Oprecht gemeend luisteren naar elkaar, heel mooi!
    Mijn moeder zei wel eens dat het soms beter is om (even) niets te zeggen,
    zij luisterde altijd met alle aandacht voor de medemens!
    Ook kon ze genieten van de stilte!

    Beantwoorden

Plaats een reactie

Item toegevoegd aan winkelwagen.
0 items - 0,00